- HISTORIA
- HISTORIAquae ad memoriam refertur, sicut Poesis ad phantasiam et Philosophia ad rationem, Cadmi inventum perhibetur Plin. l. 6. c. 56. estqueve vel Naturalis, vel Civilis. Illa naturae res gestas et facinora commemotans, pro triplici eius statu, prout nempe illa vel libera est et cursu consueto se explicans; vel a pravitatibus et insolentiis materiae contumacis, et ab impedimentorem violentia, de statu suo detruditur; vel denique ab atte et opera humana constringitut figniturque: subdividitur, in Historiam Generationum, Praetergenerationum et Artium seu Mechanicam et Experimentalem, quarum prima libertatem Naturae, altera errores, tertia vincula pertractat. Ista nempe Ciulis, in tres quoqueve species dispe scitur, Sacram sive Ecclesiasticam, Civilem in specie dictam, et Literarum ac Artium. Quarum haec ultima ex omni memoria repetit, quae Doctrinae et Artes, quibus mundi aetatibus et regionibus floruerint; Ista exempla Maiorum, vici ssitudines rerum, fundamenta prudentiae civilis, hominumqueve nomen et famam, suae curae commissa habet, et in Memorias, Antiquitates ac Historiam iustam (haecqueve iterum in Chronica, Vitas et Relationes, et Chronica in Historiam Universalem ac Particularem, item in Annales et Acta Diurna) subdistinguitur: Illa, sc. Sacra seu Ecclesiastica, res ad Ecclesiam spectantes persequitur, et tres iterum partes habet. Historiam Eccl. in specie sic appellatam, Historiam ad Prophetiam et Historiam Nemeseos seu Providentiae. Quarum illa Ecclesiae militantis tempora et statum diversum memorat, sive villa fluctuet, ut Arca in diuvio, sive itineretur, ut Arca in eremo, sive consistat, ut Arca in templo. Secunda singulis e Scriptura prophetiis eventuum veritatem iungit. Tertia, vindictas Dei seras et inopinas, salutes subito affulgentes et insperatas, consilia divina per amgabes rerum tortuosas et stupendas spiras, tandem se manifesto expedientia et similia pertractat. Appendices Historiae, quae circa verba hominum, (quemadmodum Historia ipsa circa facta) versantur tres constitui possunt, Orationes Epistolae et Apophthegmata. De quibus omnibus vide accuratissime disserentem, Franc. Bac. de Verulamio de Aug. Scient. l. 2. c. 12. prior. Methodum vero Historiam, Civilem inprimis, legendi, egregiam, praescribit Iust. Lips. Chil. Ep. p. 463. ipsos autem Historicos omnis aevi, paucis enarrat et de quovis eorum iudicium fert, Gerh. Ioh. Voss. de Hist. Gr. et Lat. Horum primum Pherecydem fuisse Syrium Eusebio tradi, videbimus et infra. Ut de Historico tempore aliquid adiciam, Vatro Mythicum tem pus usque ad primam Olympiadem deducit, et inde Historicum tem pus facit incipere. Alii ab Heraclidarum Reditu illud ordiuntur. Et quidem Scalig. in Eusebianis, quatuor nobilia intervalla, inter cladem Ilii et primam Olympiadem notat, quibus tamquam metis designaverint tempus illud vett Chronologi, Herod. aliique. Primum est, Η῾ρακλειδῶν κάθοδος, Heraclidarum Reditus, a Troia capta, LXXX. an. Secundum, Οἰκισμὸς Λέβου κατα πόλεις, Habitatio Lesbi per urbes singulas, post cladem Ilii CXX. Tertium, Ι᾿ωνικὴ ἀποικία, καὶ κτί???ις Κύμης Φρικώτιδος, Ionica transmigratio et Cumae Phricotidis exstructio, post Troiam CXL. Ulcimum. Κύμης ὑπὸ Σμυρναίων, Cumae a Smyrnaeis conditae initia, CLVIII. post Troiam. De quorum primo vide supra, Heraclidarum Descensus, it. ubi de Chronologia.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.